Mã nguồn mở là khái niệm được nhắc đến khá nhiều trong lĩnh vực thiết kế website hiện nay. Khi đặt dịch vụ thiết kế web, bạn cũng có thể sẽ nghe họ nói đến việc sử dụng công nghệ mã nguồn mở để thiết kế website cho bạn, điển hình là các dịch vụ làm web giá rẻ hiện nay, mã nguồn mở thường được sử dụng để giảm chi phí và thời gian cho các công ty lập trình, giúp tạo ra sản phẩm trong thời gian ngắn, tại HCM đã có hơn 60% công ty sử dụng WordPress để thiết kế web, trong đó bao gồm nhiều công ty thiết kế web nổi tiếng như: monamedia.co, chili.vn,… Vậy, mã nguồn mở là gì? Mã nguồn mở có lợi trong thiết kế doanh nghiệp như thế nào? Những chia sẻ dưới đây của chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm này.
1. Mã nguồn mở là gì?
Mã nguồn mở – Open source là những phần mềm được cung cấp dưới cả dạng mã và nguồn, miễn phí về giá mua và miễn phí về bản quyền: người dùng có quyền cải tiến, sửa đổi, phát triển, nâng cấp theo một số nguyên tắc chung quy định trong giấy phép PMNM mà không cần xin phép ai. Điều mà họ không được phép làm đối với những phần mềm nguồn đóng. Nhìn chung, Open source là thuật ngữ được dùng để lôi cuốn các nhà kinh doanh, một điều thuận lợi chính là sự miễn phí và cho phép ngườu dùng có quyền sở hữu hệ thống.
Nhà cung cấp mã nguồn mở có quyền yêu cầu người dùng trả một số chi phí về những dịch vụ huấn luyện, bảo hành, tư vấn, nâng cấp,…nghĩa là các dịch vụ thực sự đã thực hiện để phục vụ người dùng. Tuy nhiên, nó là tài sản của trí tuệ chung nên không được bán các sản phẩm nguồn mở.
Tiện ích mà mã nguồn mở mang lại chính là quyền tự do sử dụng chương trình cho mọi mục đích, quyền tự do để nghiên cứu cấu trúc của chương trình, truy cập vào mã nguồn, chỉnh sửa phù hợp với nhu cầu, quyền tự do cải tiến, tự do phân phối lại những phiên bản vì mục đích công cộng.
2. Mã nguồn mở tiện lợi trong thiết kế website như thế nào?
Theo Mona Media – đơn vị it outsource hàng đầu hiện nay thì khái niệm mã nguồn mở trước đây trong môi trường doanh nghiệp là không thể hình dung ra được, dù quy mô doanh nghiệp là như thế nào. Tuy nhiên, mã nguồn mở ngày nay đã không còn bị đánh giá thấp nữa. Phần mềm Open source ngày càng được sử dụng nhiều trong thiết kế website bởi những tiện lợi như sau:
- Tăng khả năng sáng tạo: Nhiều người có thể nghiên cứu vì Open source được thiết kế dưới dạng “mở” để tạo ra các phần mềm tốt hơn. Có thể xem đây là một sản phẩm thách thức nhiều lập trình viên trong quá trình sáng tạo của mình.
- Khả năng quản trị và điều khiển cao: Open source được giới chuyên môn ưu chuộng nhiều nhờ vào khả năng quản lý và kiểm soát sản phẩm của họ nhiều hơn. Họ có thể cho nhiều phần nào hoạt động và phần nào không. Còn trên phương diện người sử dụng sản phẩm, họ vẫn được hưởng khá nhiều lợi ích dù không biết nhiều về khái niệm này.
- Ổn định: Nhiều người đánh giá cao về Open source bởi họ cho rằng nó có thể hỗ trợ cho nhiều doanh nghiệp, công ty ở những dự án quan trọng, có tính chất dài hạn. Chẳng hạn, khi muốn mở rộng hay cải thiện chức năng cho web công ty sau nhiều thời gian dài hoạt động, đội ngũ lập trình viên trong công ty đó có thể điều chỉnh mã nguồn mở để đáp ứng những yêu cầu này. Với các mã nguồn có bản quyền thì quá trình này lại có phần phức tạp hơn.
- Độ an ninh cao: So với các phần mềm độc quyền khác, phần mềm mã nguồn mở được bảo mật và an ninh cao hơn. Sở dĩ có điều đó là vì nhiều người lập trình có thể cùng làm việc trên một phần mềm nguồn mở mà không cần xin phép từ các tác giả gốc, vì thế họ có thể cập nhật, sửa chữa và nâng cấp phần mềm mã nguồn mở nhanh hơn so với những phầm mềm có bản quyền. Nói cách khác, khi có cả một cộng đồng cùng tập trung chăm sóc cho một sản phẩm thì chắc chắn nó sẽ cải tiến hơn và sở hữu nhiều chức năng tốt.
3. Những điều cần biết về phần mềm mã nguồn mở (open source)
Thực tế, mã nguồn mở thường được nhắc đến đầu tiên mỗi khi cần một giải pháp nào đó. Với mục đích giúp người dùng Open source luôn được tỉnh táo, chúng tôi sẽ chia sẻ tới bạn một số điều cần biết về mã nguồn mở trước khí sử dụng nó.
3.1 Người dùng có đầy đủ quyền truy cập vào mã nguồn
Người dùng có đầy đủ quyền truy cập vào mã nguồn. Mặc dù điều này không áp dụng với người dùng thông thường, tuy nhiên chúng tôi vẫn liệt kê vào để đảm bảo rằng người dùng có thể hiểu hết các khả năng.
Thực tế, Open source có nghĩa là bạn có đầy đủ quyền truy cập vào mã nguồn của một phần mềm. Điều đó không có nghĩa là bạn cần truy cập vào nguồn. Đó là lời đồn đã có từ rất lâu rồi. Chỉ là bởi mã ở đó mà không có nghĩa là nó cần thiết. Thực tế, người dùng không cần phải động chạm gì đến mã của nó mà vẫn có thể sử dụng phần mềm mã nguồn mở cả đời. Tuy nhiên, mỗi khi bạn hay công ty của bạn cần thực hiện một số chỉnh sửa cho một ứng dụng, mã của ứng dụng này luôn mở cho bạn.
3.2 Không cần là chuyên gia mới có thể sử dụng nó
Hãy nhẩm theo tôi: Tôi không cần phải là một chuyên gia máy tính mới có thể sử dụng phần mềm nguồn mở. Vẫn có một câu hỏi cũ: “Bạn có phải viết riêng driver để sử dụng nó?”. Câu trả lời là không. Rất nhiều người vẫn nghĩ phần mềm mã nguồn mở chỉ dành cho các chuyên gia hãy những người có thể lập trình phần mềm ngay cả khi ngủ.
Thực tế không phải vậy. Thực ra, giờ đây bạn không cần phải cài đặt từ nguồn với hầu hết những dự án mã mở. Hầu hết, những nền tảng đều có cài đặt nhị phân với mục đích giúp việc thêm phần mềm mã mở vào máy tính dễ dàng như cách cài đặt phần mềm riêng. Ở một số trường hợp, thậm chí nó còn dễ dàng hơn. Và việc sử dụng hầu hết những phần mềm mã mở cũng tương tự. So với người dùng máy tính thông thường mã mở đã phát triển theo hướng ngược lại. Tính dễ sử dụng của phần mềm mã nguồn mở lại tăng khi độ “thông minh” của người dùng máy tính thông thường giảm.
3.3 Không phạm luật khi sử dụng nguồn mở
Mọi người trước đây thường cho rằng việc sử dụng nguồn mở là bất hợp pháp nhờ có SCO. Tuy nhiên, tất cả đã thay đổi khi SCO bị loại bỏ. Việc sử dụng phần mềm nguồn mở không vi phạm bất kỳ luật sở hữu trí tuệ nào cả. Vì thế, bạn có thể thoải mái sử dụng nguồn mở và không bị kết tội phạm luật.
3.4 Không chỉ riêng Linux
Mỗi lần nói tới mã nguồn mở, mọi người thường nghĩ tới Linux đầu tiên. Đây chính là điều hầu hết mọi người thường gặp. Điều này dẫn tới việc dư luận khẳng định mã nguồn mở chỉ dành riêng cho Linux. Tuy nhiên, điều đó không hẳn là như thế. Có rất nhiều những dự án mã nguồn mở hỗ trợ đa nền tảng hay chỉ hỗ trợ Windows. Trang này sẽ liệt kê rất nhiều phần mềm mã nguồn mở dành cho Windows. Tuy nhiên, trang này không bao gồm một số phần mềm phổ biến, chẳng hạn như MySQL, Apache và Drupal.
3.5 Không phải lúc nào cũng miễn phí
Để là một phần mềm mã nguồn mở, mã nguồn của nó phải mở với tất cả mọi người. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là chính ứng dụng này phải miễn phí. Thực chất, có rất nhiều công ty kiếm được tiền từ dự án mã nguồn mở. Trong nhiều trường hợp, giá được tính cho các tính năng hỗ trợ hay tính năng phụ. Tuy nhiên họ thường tạo một phiên bản miễn phí dành cho cộng đồng.
Khi một công ty bán một pheiene bản cộng đồng, nó thường là phiên bản bị rút gọn, phiên bản cơ bản của sản phẩm thương mại. Một thí dụ chúng ta có thể kế đến là Zimbra, một công cụ email và cộng tác mạnh mẽ được cung cấp miễn phí, mà nguồn mở cùng phiên bản khác có mất phí với nhiều tính năng hơn.
3.6 Hầu hết các phần mềm mã nguồn mở đều đáng tin cậy như các phần mềm khác
Phần mềm mã mở có mặt tất cả mọi nơi. Nó có trên Download.com, Download.com.vn, trên thị trường Android Market, ở bất kỳ công cụ Add/Remove Software do Linux phát hành, từ các trang trên toàn thế giới,…bất kỳ nơi đâu bạn có thể nghĩ tới. Bạn có thể thấy chúng nếu tìm kiếm trên google. Có rất nhiều trang dành riêng cho phần mềm mã mở trên một số các nền tảng cụ thể. Ngay cả Microsoft cũng dành riêng một trang cho mã nguồn mở.
Mã nguồn mở đã phát triển một chặng đường dài từ nguồn gốc ban đầu, khi việc tìm kiếm đối thủ cho một phần mềm bản quyền tương tự như việc đi tìm kim trong một đống rơm rạ. Đống rơm rạ giờ đây đã thu nhỏ dần còn cái kim thì đã lớn hơn rất nhiều.
4. Một số mã nguồn mở trong thiết kế website
Các loại mã nguồn mở được sử dụng nhiều và khá phổ biến trong thiết kế website có thể kể đến:
- WordPress: WordPress được đánh giá là mã nguồn mở với CMS hoạt động mạnh nhất từ trước tới nay. Rất nhiều trang web hoạt động trong nhiều lĩnh vực hiện nay đã và đang sử dụng mã nguồn mở để hoạt động và phát triển.
- Joomla: Mã nguồn mở Joomla cũng rất được ưu chuộng hiện nay với cấu hình mạnh, khả năng tương thích cao và có thể mở rộng, phát triển thêm nhiều tính năng ưu việt khác.
- Drupal: Mã nguồn mở Drupal được xây dựng từ PHP và nhiều loại database: MySQL, SQLite, PostgreSQL, MongoDB, Microsoft SQL Server, MariaDB,…và hỗ trợ tốt cho nhiều loại website hiện nay.
- OpenCart, Magento, WooCommerce: Nói tới 3 phần mềm mã nguồn mở này thì phải kể tới ưu điểm tuyệt vời của nó trong việc hỗ trợ những trang web thương mại điện tử. Các chức năng như bán hàng, giỏ hàng, thanh toán đều được phát triển mạnh mẽ với OpenCart, Magento, WooCommerce…Chính vì thế, nhiều đơn vị khi có nhu cầu thiết kế web thương mại điện tử đều tìm đến và sử dụng những mã nguồn này như một giải pháp tối ưu cho những hoạt động kinh doanh trực tuyến của họ.
- B2evolution: Ra đời năm 2003, B2evolution được biết đến nhiều vì có hỗ trợ nhiều admin, user, blog chỉ với một lần cài đặt duy nhất, đặc biệt là tính năng multi-blog. Mã nguồn mở này được xây dựng dựa trên nền tảng MySQL và PHP, là một phần mềm sử dụng mã nguồn mở hoạt động khá hiệu quả.
- Moodle: Là một mã nguồn mở được viết bằng PHP và sử dụng mySQL để quản trị cơ sở dữ liệu, Moodle là một trong những mã nguồn tốt nhất để thiết kế website học trực tuyến cho các trung tâm, đơn vị giáo dục nhỏ muốn tự xây dựng một hệ thống thi trắc nghiệm online đơn giản, đầy đủ tính năng nhưng chi phí thấp.
Hi vọng, bài viết của chúng tôi đã giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm mã nguồn mở là gì, tiện lợi và những điều cần biết về phần mềm này trong thiết kế website. Đừng quên chia sẻ và theo dõi chúng tôi nhiều hơn ở những bài viết sau nhé! Chúc bạn thành công trong cuộc sống.